Według szacunków FAO do roku 2050 prawie 80% populacji Ziemi będzie zamieszkiwać w ośrodkach miejskich, a populacja ludzka wzrośnie w tym okresie o około 3 miliardy ludzi. Biorąc pod uwagę, że obecnie na całym świecie wykorzystywanych jest ponad 80% gruntów nadających się do uprawy należy znaleźć sposób, aby uniknąć zbliżającej się katastrofy żywnościowej. Wertykalne rolnictwo, może przynajmniej po części rozwiązać zbliżający się problem. Tak zwane rolnictwo pionowe jest praktyką uprawy roślin w pionowo ułożonych powierzchniach, często zintegrowanych z innymi strukturami (takimi jak wieżowce, magazyny lub kontenery).
Współczesne idee rolnictwa pionowego wykorzystują głównie techniki hodowli zamkniętej we wnętrzach i technologię rolnictwa kontrolowanego (CEA), w której można regulować wszystkie czynniki środowiska (światło, wilgotność, temperatura, skład powietrza, nawożenie). W części farm pionowych stosowane są techniki zbliżone do szklarni, gdzie naturalne światło słoneczne można wzmacniać poprzez sztuczne oświetlenie.
Pilotażowy program rozwoju farm pionowych rozpoczął się w 2009 roku w Wielkiej Brytanii. System produkcji został zainstalowany w ogrodzie zoologicznym w Paignton (Paignton Zoo Environmental Park). Projekt obejmował rozwiązania technologiczne dla rolnictwa pionowego, stał się bazą do prowadzenia badań nad zrównoważoną, miejską produkcją żywności. Dostarczył zasobów edukacyjnych, dzięki którym możliwe jest popieranie zmian w użytkowaniu gruntów. Żywność wyprodukowana na terenie obiektu jest wykorzystywana do karmienia zwierząt w zoo.
Pierwsza na świecie komercyjna farma o charakterze wertykalnym powstała w 2012 r. w Singapurze i nosi nazwę Sky Green. Na jej powierzchni można wyprodukować od 5 do 10 razy więcej warzyw, niż na tradycyjnej farmie o tej samej powierzchni. Sky Green składa się ze 120 aluminiowych wież, przypominających drabiny z których każda ma 6 m wysokości. Na wszystkich szczeblach znajdują się doniczki w aluminiowej ramce. Każda z doniczek może obrać się wokół własnej osi, tak aby roślina była możliwie jak najlepiej oświetlona. Sterowanie ruchem doniczek odbywa się w tym przypadku za pomocą systemu hydraulicznego, zasilanego wodą deszczową. Zbiory warzyw, głównie liściastych m.in. kapusty pekińskiej i szpinaku w Sky Green odbywają się codziennie, a cała zebrana żywność trafia od razu na singapurski rynek. Wertykalne konstrukcje pozwalają na oszczędność miejsca, optymalizację produkcji, a także rozwój lokalnego rynku produktów rolnych.
18 lipca 2013 r. w Monachium (Niemcy) powstało stowarzyszenie na rzecz rolnictwa pionowego – Association For Vertical Farming (AVF). Jest to międzynarodowa organizacja o charakterze non-profit, która jednoczy plantatorów i konstruktorów w celu poprawy światowego bezpieczeństwa żywnościowego oraz zrównoważonego rozwoju i propagowania rolnictwa pionowego. Od 2015 r. AVF ma swoje oddziały regionalne w Europie, Azji, USA i Kanadzie.
Obecnie w Polsce AVF nie posiada jeszcze swojej filii. W naszym kraju ogrody wertykalne kojarzone są na razie głównie z tzw. zielonymi ścianami o charakterze ozdobnym. Biorąc jednak pod uwagę wciąż postępującą industrializację, szybko może okazać się, że rolnictwo pionowe wkroczy na polski rynek, a dla plantatorów myślących futurystycznie stanie się szansą na sukces ekonomiczny.
O autorze
Agnieszka Kidawska
