Produkcja ziemniaków w kraju sięga ok. 10 mln ton, z czego ok. 70% podlega przynajmniej półrocznemu przechowywaniu. Przydatność użytkowa ziemniaków przeznaczonych do konsumpcji i przetwórstwa zależy od warunków przechowywania.
Projekt ogólny przechowalni
Techniki przechowalnicze rozwijają się w Polsce od ponad dwóch dekad, jednak wahania w opłacalności produkcji ziemniaków powodują, że decyzja o budowie nowoczesnej przechowalni bywa trudna. Za przykładowy projekt przechowalni o powierzchni użytkowej 250 m2 należy zapłacić ok. 3000 zł. Pomieszczenia takie składają się z części składowania, obróbki, przyjęcia i ekspedycji warzyw. Wewnątrz znajdują się linie sortujące, urządzenia myjące oraz ważąco-pakujące. Wielkość tego zaplecza stanowi zwykle ponad 30% powierzchni przechowalni. Nowoczesne projekty umożliwiają chłodzenie składowanego materiału w zależności od warunków pogodowych panujących na zewnątrz. Skuteczność tego procesu decyduje o wysokości strat jakościowych i ilościowych ziemniaków po przechowywaniu.
Sterowanie procesem przechowywania
Przechowywanie trwa od pół roku do maksymalnie 10 miesięcy w temperaturze 7–10°C i wilgotności 10%, przy braku dostępu światła. Z tego względu najważniejsze jest zapewnienie mikroklimatu. Składają się na niego: temperatura, wilgotność, cyrkulacja powietrza i skład gazowy atmosfery. Za odpowiednie warunki uznaje się takie, które zminimalizują straty ilościowe i jakościowe oraz ograniczą procesy biochemiczne. Nad zapewnieniem warunków techniczno-wilgotnościowych czuwają: wentylator, kanały wentylacyjne oraz system sterujący.
Ustabilizowane warunki magazynowania ziemniaków uzyskuje się z udziałem automatycznych systemów sterowania wietrzeniem przechowalni ziemniaków. Działają one z wykorzystaniem oprogramowania komputerowego, monitorującego warunki klimatyczne i dobierającego właściwą technologię przechowalniczą. Regulują wstępne schładzanie surowca na etapie przyjęcia do przechowalni oraz dochładzanie w czasie długotrwałego przechowywania.
Regulatory
Funkcje, jakie muszą spełniać, to: rejestracja, regulacja i sterowanie. Działają w oparciu o pomiary temperatury, wilgotności i stężenie CO2 oraz przewiew w halach magazynowych. Są to urządzenia stacjonarne, w postaci modułowej do montażu na ścianach przechowalni. Po połączeniu z komputerem, na którym zainstalowano program, tworzą wspólny system kontrolno-pomiarowy. Dzięki temu możliwa jest regulacja klimatu przez komputer, zbieranie wyników pomiarów, sygnalizowanie stanów alarmowych i tworzenie wielokryteriowych zestawień.
Należy pamiętać, że…
Producenci ziemniaków wskazują, że sukces w przechowywaniu warzyw zależy w połowie od czynności uprawowych wykonywanych na polu. Drugie 50% to kwestia zapewnienia dobrych warunków w przechowalni.
O autorze
Tatiana Buchwald
