Rolnictwo jest specyficznym działem gospodarki i w znacznym stopniu uzależnionym od warunków atmosferycznych. Wystąpienie niekorzystnych zjawisk atmosferycznych powoduje straty w uprawach, co w konsekwencji ma wpływ na niższy dochód gospodarstwa. Ze względu na powszechność występowania niekorzystnych zjawisk atmosferycznych producenci rolni coraz częściej decydują się na ubezpieczenie upraw.
Na mocy ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich każdy rolnik decydując się na ubezpieczenie uprawy otrzyma z budżetu państwa dopłatę do zawartej polisy. W myśl ustawy część składki ubezpieczenia większości podstawowych upraw polowych jest dotowana z budżetu państwa. Wpływ na wysokość przyznanej rolnikowi dopłaty ma klasa użytków rolnych, a także stawka za pakiet. Rolnik decydując się na ubezpieczenie uprawy sam dokonuje wyboru wariantu ubezpieczenia. Pierwszy wariant ubezpieczenia zawiera pojedyncze ryzyka: grad, przymrozki wiosenne, powódź, suszę oraz ujemne skutki przezimowania. Natomiast drugi wariant obejmuje pakiet ryzyk, m.in. gradu i przymrozków wiosennych. W przypadku rolnika otrzymującego płatności bezpośrednie, według prawa musi on ubezpieczyć minimum połowę powierzchni upraw od jednego z ryzyk.
Dofinansowanie z budżetu państwa przysługuje rolnikowi ubezpieczającemu zboża, kukurydzę, rzepak, rzepik, ziemniaki, buraki cukrowe, chmiel, tytoń, warzywa gruntowe, drzewa i krzewy owocowe, truskawki, rośliny strączkowe.
Jedna polisa ubezpieczeniowa może uwzględniać m.in.:
- obowiązkowe i dobrowolne dotowane ubezpieczenia upraw,
- niedotowane ubezpieczenia upraw polowych,
- niedotowane ubezpieczenia upraw w szklarniach i tunelach foliowych,
- niedotowane ubezpieczenia środków do produkcji roślin (nakładów) poniesionych na uprawę roślin.
Zniszczenie ubezpieczonej uprawy wskutek niekorzystnych warunków atmosferycznych gwarantuje rolnikowi wypłatę odszkodowania. Wypłacona rolnikowi kwota jest rekompensatą za poniesione straty ilościowe i jakościowe. Natomiast zawarta przez rolnika polisa ubezpieczeniowa od ryzyka złego przezimowania gwarantuje zwrot poniesionych nakładów na uprawę roślin ozimych. Wypłacone odszkodowanie zapewnia rolnikowi utrzymanie płynności finansowej gospodarstwa, choćby w momencie całkowitego zniszczenia produkcji.