Umowy na dostarczanie produktów

od Redakcja , 22 stycznia, 2018

Monitorowanie obowiązku zawierania umów na dostarczanie produktów rolnych ma na celu wzmocnienie pozycji producenta rolnego, wzrost konkurencyjności małych producentów rolnych oraz poprawę funkcjonowania rynku produktów rolnych w relacjach producent rolny- nabywca- podkreślała w czasie IV Sadowniczego Forum Ekonomicznego Bożena Kotwas z Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.

Obowiązkiem zawierania umów objęte jest każde dostarczenie produktów rolnych wyszczególnionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia nr 1308/2013. Do sektora tego zalicza się zboża, cukry- tylko w zakresie buraków cukrowych, chmiel, len i konopie, owoce i warzywa, tytoń, wołowinę i cielęcinę, mleko i przetwory mleczne- tylko w zakresie mleka surowego, wieprzowinę, baraninę i kozinę, jaja, mięso drobiowe. Obowiązkiem zawierania umów w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej objęci są producenci będący rolnikami do pierwszego nabywcy będącego przetwórcą lub dystrybutorem, który nie zbywa tych produktów rolnych bezpośrednio konsumentowi finalnemu. Zawierana umowa musi być sporządzona przed dostawą produktu, a nabywca zobowiązany jest do przechowywania umowy przez 2 lata. Początek okresu przechowywania umowy rozpoczyna się od końca roku, w którym została zrealizowana ostatnia dostawa w ramach tej umowy.  W rozumieniu art. 4 ust. 1 lit. a rozporządzenia PEiR (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. producentem jest rolnik, którego gospodarstwo rolne jest na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i dostarcza produkty rolne do nabywcy. Nabywcą określa się pierwszego odbiorcę, będącego przetwórcą lub dystrybutorem, który bezpośrednio nabywa od producenta produkty rolne. Natomiast dystrybutorem jest nabywca, który nie zbywa produktów rolnych bezpośrednio konsumentom fiskalnym.

Wyróżnia się następujące rodzaje zawieranych umów:

• dokumentowa polegająca na złożeniu oświadczenia woli na nośniku informacji w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie, a także zapoznanie się z treścią oświadczenia,
• elektroniczna forma umowy polega na złożeniu oświadczenia woli w postaci elektronicznej i podpisanie tegoż oświadczenia kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Prawidłowo sporządzona umowa powinna zawierać następujące elementy:

• cena do zapłaty za dostawę,
• okres obowiązywania umowy,
• szczegóły dotyczące terminów płatności i procedur płatności,
• ustalenia dotyczące odbioru lub dostawy,
• przepisy mające zastosowanie w przypadku siły wyższej.

Obowiązek zawierania umów nie jest wymagany w przypadku, gdy producent jest członkiem:

• grupy producentów rolnych w rozumieniu przepisów o grupach producentów rolnych i ich związkach sprzedaje produkty rolne do grupy producentów rolnych, której jest członkiem,
• wstępnie uznanej grupy producentów owoców i warzyw za organizację producentów owoców i warzyw w rozumieniu przepisów o organizacji rynków owoców i warzyw oraz rynku chmielu sprzedaje owoce lub warzywa do tej grupy,
• uznanej organizacji producentów owoców i warzyw w rozumieniu przepisów o organizacji rynków owoców i warzyw oraz rynku chmielu sprzedaje owoce lub warzywa do tej organizacji,
• organizacji producentów uznanej na podstawie art. 38i ust. 1 lub uznanej w rozumieniu przepisów o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych sprzedaje produkty rolne do tej organizacji.

Możliwość nie zawierania umów jest możliwa jeżeli statut lub umowa, umowa członkowska tej grupy lub tej organizacji spełniają, w zależności od produktu, warunki określone w art. 125 lub art. 127 rozporządzenia nr 1308/2013 oraz odpowiednio w załączniku X lub XI do tego rozporządzenia albo art. 148 ust. 2 lit. a-c, albo art. 168 ust. 4 lit. a-c tego rozporządzenia.

Producent dostarczający produkty rolne nabywcy mającemu formę spółdzielni, której jest członkiem jest zwolniony z obowiązku zawierania umowy. Możliwe jest to w przypadku, gdy statut tej spółdzielni lub przepisy i decyzje w nim zawarte lub z niego wynikające zawierają przepisy o podobnych skutkach do przepisów określonych w art. 148 ust. 2 lit. a-c, albo art. 168 ust. 4 lit. a-c tego rozporządzenia 1380/2013.

Brak umowy lub umowa, która nie spełnia warunków określonych w przepisach prawa wspólnotowego i krajowego podlega karze pieniężnej. Mianowicie:

• 10% zapłaty za nabycie produktów bez pisemnej, elektronicznej lub w formie dokumentowej umowy,
• 4% zapłaty za każdy niespełniony warunek za nabycie produktów rolnych na podstawie umowy niespełniającej warunków tj. umowa musi być sporządzona przed dostawą oraz zawierać cenę do zapłaty,
• 1% zapłaty za każdy niespełniony warunek dotyczący ilości, okresu obowiązywania umowy, terminu i procedur płatności, ustaleń dotyczących odbioru lub dostawy, przepisów mających zastosowanie w przypadku zaistnienia siły wyższej.

Należy nadmienić, że w sytuacji nie spełnienia więcej niż jednego warunku umowy, kary pieniężne sumują się. Wysokość nałożonych kar pieniężnych nie może przekroczyć 5% zapłaty za produkty nabyte w wyniku takiej umowy.