Wiedza o dostępności, możliwościach i bezpieczeństwie stosowania środków ochrony roślin jest niezbędna każdemu, kto zajmuje się uprawą. Warto więc odświeżyć wiadomości na temat obowiązującej klasyfikacji środków ochrony i mieszanin, a także przypomnieć sobie, których z nich nie będzie można używać już w 2017 roku.
Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów (GHS, GHS ONZ) jest systemem klasyfikacji oraz oznakowania substancji chemicznych i ich mieszanin opracowanym przez ONZ w celu ujednolicenia oznaczeń i klasyfikacji wszelkich środków chemicznych. System obowiązuje już w 60 krajach świata, w tym w całej Unii Europejskiej. 1 czerwca 2015 roku upłynął termin dostosowania klasyfikacji i oznakowania mieszanin chemicznych, w tym środków ochrony roślin, wynikający z przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin. Rozporządzenie to (zwane rozporządzeniem CLP) ma również zastosowanie do środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu w Polsce.
Kryteria klasyfikacji środków pod względem zagrożeń
System wprowadza ujednolicone kryteria klasyfikacji środków pod względem zagrożeń, jakie mogą wywoływać w odniesieniu do zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego. Zagrożenia w tym systemie podzielono na cztery klasy: zagrożeń fizycznych, zagrożeń dla zdrowia, dla środowiska oraz dodatkową klasę unijną, mówiącą o zagrożeniu dla warstwy ozonowej. Kryteria informacyjne opierają się na hasłach ostrzegawczych, takich jak „niebezpieczeństwo” lub „uwaga”, piktogramach oraz zwrotach wskazujących na rodzaj zagrożenia (Zwroty H i EUH) i środki ostrożności (Zwroty P). Zwroty H są zakodowane w postaci oznaczeń alfanumerycznych, składających się z litery „H”, cyfry określającej rodzaj zagrożenia oraz dwóch cyfr odpowiadających kolejnemu numerowi zagrożenia, np. H315 – działa drażniąco na skórę. Zwroty H i EUH zastąpiły dotychczas stosowane zwroty R. Zwroty P z kolei składają się z litery „P”, cyfry określającej środek ostrożności oraz dwóch cyfr odpowiadających kolejnemu numerowi środka ostrożności, np. P102 – chronić przed dziećmi. Zwroty P zastąpiły dotychczas stosowane zwroty S.
Pamiętajmy także, że na rynku znajdują się obecnie preparaty, których etykieta nie została jeszcze zmieniona według nowych oznaczeń. Taka sytuacja może mieć miejsce jeszcze do 1 czerwca 2017 r., jednak po tym czasie wszystkie środki będą już opatrzone nowymi etykietami. Należy zwrócić również uwagę na fakt, że zgodnie z nowymi przepisami środki ochrony roślin dzielą się na preparaty przeznaczone tylko dla profesjonalistów oraz na środki dla amatorów.
W bieżącym sezonie można jeszcze stosować w sadownictwie kilka środków ochrony, które po terminie stosowania zostaną wycofane z obrotu, a ich używanie będzie zabronione. Są to: Syrius 250 EW (tebukonazol) – do 30.10.2016, Troja 250 EW (tebukonazol) – do 31.10.2016, Carpene 65 WP (dodyna) – do 04.11.2016 oraz Nissorun 050 EC (heksytoazoks) – do 30.11.2016.
O autorze
Agnieszka Kidawska
