Polska jest największym producentem jabłek w Unii Europejskiej. Blisko połowa zebranych w naszym kraju owoców przeznaczana jest do produkcji zagęszczonego soku jabłkowego (ZSJ). Jesteśmy jego drugim, po Chinach, największym eksporterem na świecie – mówi Magdalena Kowalewska, ekspert rynków rolnych, BGŻ BNP Paribas.
Zdaniem eksperta około 87% wyprodukowanego w Polsce ZSJ przeznaczana jest na eksport, dlatego warto przyjrzeć się wynikom handlowym w dobiegającym końca sezonie 2016/17. Według danych Eurostat w pierwszych trzech kwartałach bieżącego sezonu (lipiec 2016 r. – marzec 2017 r.) z Polski wyeksportowano 210,8 tys. t zagęszczonego soku jabłkowego, czyli o 9% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku.
Jak zauważa Kowalewska zmniejszył się popyt importowy z Niemiec, czyli naszego największego odbiorcy ZSJ. W analizowanym okresie wyeksportowano tam 94,0 tys. t koncentratu jabłkowego, czyli o 13% mniej w porównaniu z odpowiednim okresem ubiegłego roku. Istotnie zwiększył się natomiast wywóz ZSJ do Austrii i ukształtował się na poziomie 22,2 tys. t, wobec 13,9 tys. t w pierwszych trzech kwartałach sezonu 2015/16, co oznacza wzrost o 59%.
Niepokojący wydaje się fakt istotnego spadku eksportu koncentratu jabłkowego do Wielkiej Brytanii, gdzie jeszcze w pierwszych trzech kwartałach poprzedniego sezonu 2015/2016 wysłaliśmy 19,5 tys. t ZSJ, zaś w bieżącym sezonie 14,1 tys. t, co oznacza spadek aż o 28% – dodoaje ekspert.
Magdalena Kowalewska podkreśla, że na rynek unijny w bieżącym sezonie (3 kwartały) trafiło 87% krajowego eksportu ZSJ, czyli o 5 p.p. mniej niż w tym samym okresie poprzedniego sezonu. Wzrósł eksport pozaunijny, w szczególności do Stanów Zjednoczonych i Rosji. Amerykańscy kontrahenci zakupili 9,2 tys. t polskiego koncentratu jabłkowego, czyli trzykrotnie więcej niż w ubiegłym sezonie. Wynikało to między innymi z mniejszych zbiorów jabłek w USA, i w konsekwencji większego zapotrzebowania na importowany ZSJ. Na rynku amerykańskim naszym głównym konkurentem byli chińscy eksporterzy. Eksport ZSJ do Rosji wyniósł 8,7 tys. t i był o 9% większy w porównaniu z odpowiednim okresem sezonu 2015/16.
Kowalewska zauważa, że polscy przetwórcy w omawianym okresie mieli dostęp do relatywnie taniego surowca. Według danych MRiRW w pierwszych dziewięciu miesiącach bieżącego sezonu 2016/17 przeciętnie jabłka przemysłowe skupowano po 31 gr/kg, podczas gdy w tych samych miesiącach poprzedniego sezonu ceny te kształtowały się na poziomie 38 gr/kg. Oznacza to spadek cen o 18% w relacji rocznej.
Podsumowując Kowalewska przypomina, że według danych IERiGŻ ceny eksportowanego zagęszczonego soku jabłkowego w pierwszych trzech kwartałach bieżącego sezonu przeciętnie wyniosły 1,0 EUR/kg, czyli o blisko 5% mniej niż w poprzednim sezonie.