Jak wyznaczyć optymalny termin zbioru jabłek?

Jak wyznaczyć optymalny termin zbioru jabłek?

Pierwsza dekada września to czas intensywnych przygotowań do zbiorów. W pierwszej kolejności zbierane będą odmiany jesienne a w dalszej zimowe. Nim jednak to nastąpi owoce muszą osiągnąć dojrzałość zbiorczą często myloną z dojrzałością konsumpcyjną, które należy rozróżniać.

Pod pojęciem dojrzałości zbiorczej należy rozumieć osiągnięcie przez owoc właściwości, które pozwolą na jego przechowywanie bez strat na jakości. Dopiero po kilku a czsem kilkunastu tygodniach przechowywania jabłka osiągają dojrzałość konsumpcyjną. Określenie właściwego terminu zbioru jest kluczowe zwłaszcza jeśli owoce mają być skierowane do dłuższego przechowywania. Przeprowadzenie zbioru w niewłaściwym terminie zbyt wcześnie lub za późno niesie za sobą równie ważne konsekwencje.

Zbyt wczesny zbiór często wiąże się z niedosteteczną zawartością odłożonego cukru w miąższu przez co owoc nie jest smaczny lub cechuje się złym wybarwieniem skórki. Przedwcześnie zebrane jabłka są, dodatkowo bardziej narażone na rozwój chorób o podłożu fizjologicznym, takich jak oparzelizna powierzchniowa. Wspomniany wcześniej odkładany na później zbiór np. w celu poprawy wybarwienia jest również niebezpieczny, ponieważ miżąsz owocu pomimo słabego wybarwienia może być już dojrzały.

Jak ocenić dojrzałość jabłek?

Podstawowymi parametrami branymi pod uwagę przy ocenie stopnia dojrzałości jabłek jest, poza wcześniej wspomnianym wybarwieniem owoców, także jędrność, zawartość cukrów i stopień rozkładu skrobi. Najprostszą oceną jest tzw. test skrobiowy wykorzystujący barwienie ziaren skrobi poprzez cząstki jodu zawarte w jodku potasu. Test jest stosunkowo prosty  i tani wykonania. Wystarczy zakupić w aptece Płyn Lugola (koszt 40 mL to ok 8 zł) nanieść kilka kropel preparatu na tackę z tworzywa sztucznego i zanurzyć w nim obydwie połówki przekrojonego w poprzek jabłka. Następnie wyjąć jabłko i po około 20 sekundach porównać uzyskany wynik z tabelą wzorców opracowanych dla każdej odmiany (skala 10-stopniowa). Niedojrzałe owoce a więc bogate w skrobie barwią się na czarno. W miarę dojrzałości w miąższu owoców skrobia ulega rozkładowi do cukrów prostych co w teście widoczne jest w postaci odbarwień. U przejrzałych owoców w miąższu brak ciemnego zabarwienia. Niestety informacje z tego typu pomiarów powinniśmy traktować jako “pomarańczowe światło” a więc konieczności przygotowania się do zbioru.

Aby podjąć właściwą decyzję należy sprawdzić zawartość cukrów czyli określenie stopni Brix – °Bx (% zawartości cukru). Można to wykonać za pomocą urządzeń tzw. refraktometrów. Badanie polega na wyciśnięciu z kilku jabłek danej odmiany soku a następnie nakroplenie takiej zbiorczej próbki soku na czytnik urządzenia. W okularze obserwujemy stopień załamania światła, który przenosimy na odpowiednią skalę. Przedział dla dojrzałych owoców jabłek mieści się w zakresie 11-12,5 °B.

Ostatnim jakże ważnym parametrem, który wraz z długością okresu przechowywania niestety spada a na który zwraca się coraz częściej uwagę przy eksporcie jest jędrność owoców. W tym przypadku możemy posłużyć się jędrnościomierzem, który najprościej mówiąc oszacuje nam twardość miąższu. Badanie wykonujemy na owocu pozbawionym z obydwu naprzeciwległych stron owocu pozbawionego skórki. Polega to na wbiciu w miąższ owocu najlepiej pod kątem prostym, jednostajnym silnym ruchem końcówki jędrnościomierza do wyznaczonej linni a następnie odczytaniu wyniku ze skali. Najlepiej pomiar powtórzyć na reprezentatywnej próbie ok. 10 jabłek. Przedział w zależności od odmiany powinien kształtować się  w zakresie wartości 6,0 – 9,0 kg/cm2.

Dopiero po zebraniu informacji o wszystkich ww. parametrach mamy pełen ogląd sytuacji, co pozwala w sprawny sposób zaplanować zbiór, a co najważniejsze zachować właściwą jakość owoców przez dłuższy czas. Należy jednak pamiętać, że dojrzewanie może być mniej lub bardziej rozciągnięte w czasie. Wszystko zależy od stanowiska, podkładni i odmiany, nawożenia a co najważniejsze od przebiegu pogody.

Kategorie: Sadownictwo, Pozostałe

O autorze

Wojciech Kukuła

Wojciech Kukuła

Doradca Fruit Akademia

Napisz komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.
Pola wymagane są oznaczone *

Skontaktuj się z autorem

Proszę czekać ...