Mikroliście (ang. microgreens) to doprowadzone do stadium pierwszych liści siewki powszechnie uprawianych roślin jadalnych, w formie przypominającej uprawę rzeżuchy na parapecie. Cenione są przede wszystkim ze względu na walory odżywcze i dekoracyjne.
Czym są mikroliście?
Uprawę mikrolistków zapoczątkowano w Stanach Zjednoczonych w latach 80. Pierwotnie były one serwowane jedynie w najlepszych restauracjach jako dekoracja posiłków, zaskakując swoim aromatem i intensywnością smaku. Stanowią doskonałe źródło witamin C, E, K, karotenoidów i minerałów w ilościach nawet kilkukrotnie większych niż w plonie uprawianych roślin, np. kapusty, szpinaku czy rzodkiewki. Obecnie stają się one popularne również w Europie. Często bywają mylone z kiełkami, a różnią się od nich tym, że w przypadku kiełków jadalną część stanowią nasiona np. soczewicy i kiełek długości od kilku milimetrów do 3 cm. W przypadku mikrolistków nasiona nie stanowią części jadalnej, a jest nią tylko część nadziemna o długości 3–20 cm w zależności od uprawianego gatunku rośliny.
Gatunki roślin
Do uprawy świetnie nadaje się wiele warzyw, ziół oraz zbóż. Najpopularniejszymi w uprawie tego typu warzywami są różnego rodzaju sałaty, np. rokieta siewna i inne warzywa liściowe, takie jak mizuna, szpinak, botwina; warzywa korzeniowe: rzodkiewka, burak ćwikłowy, marchew, seler, które w smaku przypominają plony wymienionych roślin, lecz jest on znacznie intensywniejszy. Szczególną porcję smaku i aromatu dostarczają mikroliście ziół takich jak bazylia, tymianek, kolendra. Popularna jest także uprawa słonecznika, przypominającego nieco orzechy arachidowe, i kukurydzy, która zachwyca słodkością.
Uprawa
Cykl produkcji jest bardzo krótki – zależnie od tempa kiełkowania nasion w przypadku większości gatunków trwa zwykle 9–14 dni. Wymagają one warunków szklarniowych, wręcz na pograniczu sterylności. Wachlarz podłoży, w jakich są uprawiane, jest dość szeroki, począwszy od odkwaszonego, drobnego torfu po zaawansowane systemy hydroponiczne w podłożach inertnych. Uprawiane są zwykle w pojemnikach/tackach wypełnionych substratem torfowym. Nasiona w przypadku gatunków kiełkujących na świetle pozostawia się wysiane na powierzchni i dba o utrzymanie stałej wilgotności podłoża przy pomocy zraszaczy. Niektóre gatunki, takie jak kukurydza, wymagają przykrycia nasion 1-centymetrową warstwą podłoża i całkowitego zacienienia. W przeciwnym wypadku nasiona mogą nie skiełkować, a jeśli to zrobią, wytworzone liście będą miały gorzki posmak, co będzie je dyskwalifikowało jako towar handlowy.
Szczególną uwagę należy zwracać na jakość materiału siewnego. Nie może on być zaprawiany, ponieważ składniki chemiczne nie zdołają rozłożyć się podczas tak krótkiego cyklu uprawowego. Z tego samego powodu niemożliwe jest zastosowanie środków ochrony. Duży problem stanowi w tym przypadku szara pleśń, która w warunkach wysokiej wilgotności pojawia się bardzo szybko i czyni mikroliście nieprzydatnymi do spożycia.
Opłacalność
Cena 50-gramowego opakowania w markecie waha się w granicach 4–8 zł w zależności od uprawianego gatunku. Uprawa może przynosić znaczące korzyści finansowe, ale należy pamiętać, że wymaga ogromnych nakładów i jest przeznaczona dla producentów doświadczonych w produkcji szklarniowej.
O autorze
Karol Milaniuk
