Certyfikacja gospodarstw ekologicznych krok po kroku

od Joanna Cała , 7 sierpnia, 2017

Według danych opublikowanych przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie liczba gospodarstw ekologicznych w Polsce w 2015 r. wyniosła 23 015, a liczba przetwórni ekologicznych – 562. System kontroli i certyfikacji produkcji ekologicznej jest gwarancją dla konsumenta, że zakupione produkty, oznaczone jako ekologiczne, są wyprodukowane zgodnie z obowiązującymi normami prawnymi oraz zasadami Dobrej Praktyki Rolnej.

Wybór jednostki certyfikującej

Gdy chcemy rozpocząć produkcję ekologiczną, w pierwszej kolejności musimy przesłać zgłoszenie działalności w tym zakresie na adres korespondencyjny wybranej przez siebie jednostki, która wyda certyfikat.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje, że do 24 kwietnia 2017 r. istniało 11 upoważnionych do tego celu jednostek. Odpowiedni formularz jest dostępny na stronach internetowych jednostek certyfikujących, można również zgłosić telefoniczną prośbę o przesłanie dokumentów drogą pocztową. Do wniosku należy dołączyć odpowiednią dokumentację, m.in.: umowę o świadczenie usług certyfikowanych, wypisy z ewidencji gruntów, ortofotomapę lub mapę ewidencyjną z zaznaczonymi działkami, umowy dzierżawy. Złożony wniosek podlega weryfikacji przez jednostkę certyfikującą.

Kontrola

Przestawienie produkcji na ekologiczne metody gospodarowania rozpoczyna się w momencie złożenia wspomnianych dokumentów i trwa minimum dwa lata, a w przypadku upraw wieloletnich, takich jak sady i plantacje jagodowe, trzy lata. Producenci rolni podlegają kontroli co najmniej raz w roku. Jest ona przeprowadzana pod kątem przestrzegania zasad rolnictwa ekologicznego i odbywa się zazwyczaj w terminie uzgodnionym z rolnikiem (jednakże jednostka certyfikująca ma prawo do niezapowiedzianych kontroli).

Warto pamiętać, że inspektorzy kontrolują zarówno gospodarstwa w okresie przestawiania się na produkcję ekologiczną, jak i te, które są już certyfikowane. Kontrole są płatne, a rolnik ma prawo ubiegać się o dofinansowanie kosztów kontroli w ramach programów rolnictwa ekologicznego w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Obowiązki producenta rolnego

Rolnik  prowadzący uprawę metodami ekologicznymi otrzymuje certyfikat na jeden rok i ma obowiązek corocznie go odnawiać (liczba dokumentów konieczna przy wznowieniu jest znacznie mniejsza).

Ponadto producent ekologiczny jest zobowiązany do prowadzenia dokumentacji, którą należy przechowywać przez okres min. pięciu lat. Wszystkie jednostki certyfikujące udostępniają rolnikom rejestry działalności ekologicznej w formie tabelarycznej. Tabele zawierają dane dotyczące m.in.: ewidencji stosowanych nawozów, środków ochrony roślin, zwierząt przybywających i odchodzących z gospodarstwa (w przypadku produkcji zwierzęcej), dowody zakupu środków produkcji.

Wydanie certyfikatu i nadzór

Certyfikat wydawany jest po uzyskaniu pozytywnego wyniku procesu certyfikacji, podpisaniu umowy przez producenta na stosowanie certyfikatu oraz uiszczeniu opłaty za postępowanie certyfikacyjne. Wysokość opłaty uzależniona jest od całkowitej powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie.

Obowiązek oznaczania wyrobów znakiem żywności ekologicznej dotyczy posiadacza certyfikatu. W okresie nadzoru producent rolny ma obowiązek bezzwłocznie informować jednostkę certyfikującą o ewentualnych zmianach dotyczących prowadzonej produkcji.