Specjalistyczny zabieg, jakim jest sadzenie rozsady warzyw, realizuje się za pośrednictwem sadzarek. Technologia ta rozwinęła się bardzo w ostatnich latach, a dostępny sprzęt obejmuje zarówno rozwiązania proste, jak i w pełni zautomatyzowane. Jakie rozwiązania techniczne możemy znaleźć w dzisiejszych urządzeniach przeznaczonych do wykonywania tego niełatwego zabiegu?
Prawidłowe wysadzenie rozsady to kluczowy element przy zakładaniu plantacji warzyw, a przy tym jeden z najtrudniejszych zabiegów agrotechnicznych. Istotnymi parametrami są tu bowiem: dokładne i proste wysadzenie roślin na odpowiednią głębokość, właściwe zagęszczenie gleby wokół sadzonki, zachowanie prostoliniowości rzędów czy brak omijaków. W sadzarkach do rozsady każda roślina traktowana jest zatem niemal indywidualnie, zaczynając od podawania do układu wysadzającego, kończąc na ugnieceniu gleby wokół rośliny, a czasami nawet podsypaniu nawozem oraz podlaniu każdej sadzonki. Proces sadzenia jest wobec tego powolny i wymaga nie tylko specjalistycznego sprzętu, ale również zaangażowania dodatkowej obsługi niezbędnej do pracy tych maszyn. Wydajność sadzarek zależy nie tylko od samej konstrukcji urządzenia, ale też indywidualnych percepcji człowieka obsługującego poszczególne sekcje. Kryteria, jakie stawiane są konstruktorom tych maszyn, to głównie zwiększenie wydajności i ograniczenie błędów trudnych do uniknięcia w czasie wielogodzinnej pracy. Niestety, można to poprawić w zasadzie tylko przez dodanie następnych sekcji roboczych, jednak wiąże się to z zaangażowaniem kolejnych osób do obsługi. Innym rozwiązaniem jest zastosowanie sadzarek o znacznym stopniu zautomatyzowania niektórych czynności. Przyjrzyjmy się nowoczesnym rozwiązaniom, jakie stosuje się w dzisiejszych sadzarkach.
Sadzarki półautomatyczne
Dużą popularnością na rynku cieszą się dziś sadzarki tzw. półautomatyczne, które zastąpiły proste konstrukcyjnie sadzarki tarczowe i niektóre chwytakowe. Do tej grupy należą wszystkie sadzarki karuzelowe oraz chwytakowe z samozaciskowymi łapkami. Maszyny karuzelowe doskonale nadają się do wysadzania roślin z uformowaną bryłką korzeniową o rożnym kształcie (w tym małych cebulek), a praca dodatkowej obsługi polega na uzupełnianiu pustych komór obrotowej karuzeli, z której sadzonka trafia bezpośrednio do wyżłobionej redlicy. Nowe rozwiązania w tym segmencie to duże karuzele obsługujące dwie redlice, co zmniejsza o połowę liczbę osób obsługujących taką sadzarkę.
Popularne firmy oferujące takie rozwiązania to Weremczuk, Sfoggia, Spapperi. W systemy karuzelowe wyposażone są również niektóre sadzarki tzw. kubełkowe, które stosowane są najczęściej do wysadzania sadzonek na uformowanych zagonach okrytych folią. Zasada działania jest tu zupełnie inna i polega na punktowym wysadzaniu roślin (Checchi & Magli i Agrostal). W przypadku sadzarek z samozaciskowymi łapkami obsługa musi każdorazowo położyć sadzonkę w specjalny automatycznie zamykany chwytak zamontowany na tarczy, łańcuchu bądź też elastycznej taśmie (np. Sfoggia). Rozwiązanie takie eliminuje problemy z zachowaniem odpowiedniej głębokości sadzonek. Ponadto doskonale sprawdza się przy sadzeniu rozsady rwanej. Znacznym uproszczeniem jest w tym przypadku stosowanie ciągników z automatycznym systemem prowadzenia.
Sadzarki automatyczne
Znacznie nowocześniejszym rozwianiem charakteryzują się sadzarki automatyczne. Ich zaletą jest przede wszystkim ograniczenie niezbędnej obsługi. W najprostszych rozwiązaniach tego typu sadzonki pobierane są automatycznie z poszczególnych korytek (ruchomych taśm), które na bieżąco uzupełniane są przez człowieka, przy czym do obsługi trzech, czterech sekcji wystarczy zaledwie jedna osoba. Mamy też do czynienia z rozwiązaniami sadzarek wyposażonych w specjalne pochyłe stoły, z których sadzonki kierowane są bezpośrednio do wielu korytek, a praca obsługi polega na uzupełnianiu stołu i kontroli przepływu sadzonek. Przykładowa czterorzędowa sadzarka firmy Regero zdolna jest wysadzić 4–6 tys. sadzonek w ciągu jednej godziny.
Do najnowocześniejszych maszyn w tym segmencie można zaliczyć sadzarki w pełni zautomatyzowane, w których rolą pracowników jest głównie dostarczanie sadzonek do specjalnego kontenera. Sadzarka samoczynnie pobiera sadzonki z multiplatów i kieruje je do aparatu wysadzającego. W przypadku niektórych rodzajów warzyw, np. sałaty, poszczególne sadzarki doposażono w dodatkowe elementy uprawowe, np. spulchniacze czy wały. Najbardziej zaawansowane sadzarki to w pełni zautomatyzowane urządzenia, które spulchniają glebę, formują zagon, rozścielają folię i wysadzają sadzonkę (np. maszyny firmy Ferrari Construzioni). Mogą one być agregatowane z ciągnikiem lub będą to maszyny samojezdne, określane mianem robotów do sadzenia.
O autorze
Tomasz Żelaziński
Aby plony były wysokie to potrzebna jest dobra rozsądna a także prawidłowe jej posadzenie na polu. Sadzenie rozsad jest teraz ułatwione dzięki automatycznym i półautomatycznym sadzarkom, które szybko i prawidłowo umieszczą je w gruncie. Sadzarki redukują też koszty produkcji dzięki czemu więcej zostaje dla rolnika.
Warto zainwestować w doby sprzęt by w przyszłości cieszyć się dobrym plonem. Taka inwestycja może się zwrócić. Nasadzenia są tym precyzyjniejsze i mniej czasochłonne im bardziej dopasowanym do naszych potrzeb i nowoczesnym sprzętem dysponujemy. Zmniejszają się wydatki związane z zatrudnieniem , a same nasadzenia są sterylniejsze i bezpieczniejsze dla roślin z ograniczonym do minimum albo całkiem wyeliminowanym ryzykiem uszkodzenia rośliny czy bryły korzeniowej, która to dobrze rozwinięta jest najważniejszym wyznacznikiem dobrego owocowania.
To wielkie udogodnienie na więszych plantacjach dobrze że postęp dotyka nie tylko spodobu wysiewu czy sadzenia cebulowych roślin ale i takich sfer jak nasadzenia roślin zielnych