Zbiory dyni rozpoczęte

od Renata Słomnicka , 12 października, 2016

Uprawa dyni olbrzymiej w Polsce nie cieszy się dużą popularnością. Choć powierzchnia uprawy tego gatunku nie przekracza 1% ogólnej uprawy warzyw, to jednak z roku na rok rośnie zainteresowanie konsumentów tym warzywem.

Uprawą dyni olbrzymiej w Polsce zajmują się przede wszystkim małe gospodarstwa, dla których jest to dodatkowy asortyment w produkcji ogrodniczej. Dynie uprawiane są przeważnie do bezpośredniego spożycia, z myślą o przetwórstwie i przemyśle cukierniczym oraz w celu pozyskania pestek. Przeciętny plon dyni wynosi 50–60 t/ha i w dużej mierze zależy od odmiany oraz warunków pogodowych w czasie sezonu wegetacyjnego. Plon pestek z 1 ha kształtuje się między 500 a 800 kg. Obecnie ceny owoców dyni oscylują między 1,8–2,5 zł/kg, natomiast ceny pestek dyni sięgają 15–16 zł/kg.

Zbiór i przechowywanie dyni

Dynia jest najmniej wrażliwym na niskie temperatury gatunkiem ze wszystkich warzyw dyniowatych. W rezultacie wegetuje także jesienią, praktycznie do pierwszych ochłodzeń. Zbiory dyni przypadają na połowę września i trwają do przymrozków. Przemrożone owoce gniją i nie nadają się do dłuższego przechowywania. Dynię zbiera się w stanie całkowitej dojrzałości fizjologicznej, co można poznać po zmianie barwy skórki na intensywniejszy oraz po głuchym dźwięku podczas ostukiwania owoców. Przez pierwsze 10–14 dni po zbiorze owoce powinny być przechowywane w temperaturze 26–30ºC i przy wilgotności powietrza 80%. W tym czasie zabliźnieniu lub zaschnięciu ulegają mechaniczne uszkodzenia skórki powstałe podczas zbioru. Optymalne warunki do długoterminowego przechowywania dyni to 5–10ºC i 70–80% wilgotności powietrza. W takich warunkach owoce można przechowywać przez kilka miesięcy.

Zmiany składu chemicznego owoców dyni

Podczas wzrostu i dojrzewania owoców dyni olbrzymiej zachodzą zmiany w ich składzie chemicznym, które dotyczą głównie zawartości skrobi i cukrów. W trakcie wzrostu w owocach akumulowana jest skrobia, która pod koniec ich dojrzewania, przy udziale enzymów hydrolitycznych (tj. α-amylaza, ß-amylaza, α-glukozydaza, fosforylaza skrobi), ulega rozkładowi do cukrów (glukozy, fruktozy i sacharozy). To właśnie bezpośrednio po zbiorze lub na początku przechowywania dyni obserwuje się najwyższą zawartość cukrów w owocach. Dodatkowo zachodzące szybko przemiany skrobi w cukry powodują polepszenie smaku i tekstury miąższu. Z drugiej strony podczas pierwszych czterech tygodni przechowywania dyni zmniejsza się dość drastycznie zawartość suchej masy w owocach. Jest to spadek mniej więcej o dwie trzecie w stosunku do zawartości suchej masy obecnej w owocach bezpośrednio po zbiorze. Ponadto podczas przechowywania (na skutek gnicia) ubytek masy owoców z każdym tygodniem wynosi około 5%, a im bliżej zimy, tym procent rośnie.

Prosta uprawa

Uprawa dyni olbrzymiej jest stosunkowo prosta. Gatunek ten ma najmniejsze wymagania cieplne spośród wszystkich dyniowatych. Jednakże potrzeby wodne tego gatunku są wysokie, co jest związane z dużą powierzchnią liści oraz płytkim systemem korzeniowym. Niedobór wody podczas wegetacji powoduje, że owoce są mniejsze, zawierają jednak więcej suchej masy i są słodsze. Dynie mają dość wysokie wymagania glebowe. Pomimo to mogą być uprawiane na różnych typach gleb, z wyjątkiem zlewnych, ciężkich i zimnych. Najlepsze pod jej uprawę są gleby średnio zwięzłe, o znacznej zawartości próchnicy, żyzne, przepuszczalne i przewiewne, szybko nagrzewające się, o odczynie zbliżonym do obojętnego. Dynię olbrzymią można uprawiać z siewu wprost do gruntu lub z rozsady. Uprawę prowadzi się w rozstawie 100–200 cm Í 80–150 cm – rośliny potrzebują dużo miejsca z powodu płożącego pokroju i długich pędów, jakie wytwarzają. Do obsiania hektara pola potrzeba około 3–4 kg nasion. Z chorób największym zagrożeniem w uprawie dyni jest mączniak prawdziwy. Na plantacjach mogą pojawić się także zgnilizna twardzikowa, parch i antraknoza dyniowatych, a wśród szkodników – mszyce i wciornastki.