Deszczownie szpulowe to uniwersalne urządzenia przeznaczone na różne areały. Jednak czy zakup deszczowni to proste zadanie, jeżeli mamy nawodnić pola niejednorodne pod względem powierzchni, kształtu oraz rośliny o wyjątkowo rozbieżnych i odmiennych wymaganiach, takie jak warzywa?

Wybór deszczowni szpulowej to niełatwe zadanie, szczególnie gdy nawadniamy warzywa. Z jednej strony potrzebujemy deszczowni wydajnej, którą w krótkim czasie nawodnimy większe areały, z drugiej zaś deszczowni precyzyjnie i delikatnie zraszającej młode rośliny. Zatem na jakie parametry deszczowni należy zwracać szczególną uwagę? Jakiego wyboru dokonać  spośród szerokiej gamy tych maszyn na rynku?

Jaka deszczownia spełni nasze oczekiwania?

Decydując się na zakup optymalnej deszczowni, wybór powinien być podyktowany potrzebami każdego gospodarstwa, związanymi z charakterem upraw, jak również areałem i jego specyfiką. Oczywiście na małe obszary najlepszym rozwiązaniem wydaje się  niewielka deszczownia, z kolei na duże – odpowiednio większa. Tylko czy jest to jedyne dobre rozwiązanie?

Czasami lepszym wyjściem może okazać się np. zestaw kilku mniejszych  deszczowni, co pozwoli na szybsze, jednokrotne nawodnienie znacznej powierzchni pola. Jest to szczególnie istotnie w przypadku warzyw, gdzie nie powinno doprowadzać się do przesuszenia pola, a nawadnianie najlepiej wykonywać wieczorem i nocą. Pamiętajmy również, że deszczownie, pomimo że są urządzeniami przewoźnymi, to ich rozstawianie nie jest wcale proste, szczególnie gdy musimy to robić w nocy. Ponadto zajmuje też sporo cennego czasu, którego letnią porą zwykle brakuje rolnikom. Przed zakupem rozważmy zatem kilka podstawowych parametrów deszczowni, które krótko postaram opisać się poniżej.

[betteroffer]To tylko fragment tekstu. Aby uzyskać dostęp do całości, kliknij w przycisk Kup teraz.[/betteroffer][betterpay amount=”2,00″  button=”images/buynow_1.png” description=”Dostęp do treści” validity=”0″ validity_unit=”d” ids=””]

Funkcjonalność to wygoda i lepsza jakość nawadniania

Ogólna budowa deszczowni. Jakość wykonania, sposób malowania, ocynkowana konstrukcja – to parametry decydujące o trwałości każdego urządzenia wykonanego z metalu, zatem zwracajmy na to szczególną uwagę. Z kolei drugim ważnym elementem jest opcja łatwego rozstawienia deszczowni, dlatego o ile tylko mamy możliwość, wybierajmy deszczownie z obrotnicą szpuli (najlepiej 360o). Takie rozwiązanie wyeliminuje uciążliwe cofanie oraz pozwoli na ustawienie deszczowni w wąskich przejazdach (do wyboru mamy tu  konstrukcje z obrotową ramą lub urządzenia obracające całą deszczownię). Oczywiście takie elementy, jak: solidna winda, składany dyszel, wysuwane hydraulicznie ostrogi wyporowe, oś tandemowa, podnoszone koła czy ogólnie zastosowana hydraulika – z całą pewnością ułatwią pracę z deszczownią.

Bęben „szpula”. W zasadzie średnica i szerokość bębna są uzależnione od długości nawijanego węża, dlatego na ten parametr nie mamy wielkiego wpływu. Należy jednak zwrócić uwagę na napęd samej szpuli, który może być przenoszony przekładnią łańcuchową po obwodzie bębna lub też przekładnią zębatą. W przypadku mechanizmów łańcuchowych należy założyć, że w przyszłości mogą się one rozciągnąć, zatem raz na jakiś czas trzeba będzie je zmienić. Z kolei nowocześniejsze rozwiązania mogą być praktyczniejsze, ale kosztowne w naprawie.

Długość węża. Wybierając deszczownie, poza jej wydajnością, zwróćmy uwagę na długość nawiniętego węża. O ile tylko mamy możliwość, starajmy się wybrać na tyle długi wąż, który pozwoli na nawodnienie najdłuższego docinka pola. W przypadku, gdy do całego nawodnienia zabraknie nam chociażby kilkudziesięciu metrów, każdorazowo będziemy musieli na krótki okres czasu przestawiać deszczownie z drugiej strony pola. Oczywiście należy pamiętać, że długość nawiniętego węża będzie ograniczać jego średnica. Z kolei to od niej uzależniona jest wydajność deszczowni.

Napęd bębna: turbina – przekładnia. Tendencja budowania dzisiejszych deszczowni jest ukierunkowana na zmniejszanie ich energochłonności, dlatego producenci zwracają szczególną uwagę na ograniczanie ciśnienia wody doprowadzanego do deszczowni (obecne mają, możliwość efektywnego zwijania węża przy niskim ciśnieniu wody). Oczywiście odpowiednio silna i dobrze wykonana turbina w połączeniu np. z automatyczną skrzynią biegów oraz komputerem, pozwoli na pracę w pełnym zakresie możliwości deszczowni.

Wózek. Tu najbardziej liczy się stabilność oraz jakość wykonania. Wózek jest w zasadzie cały czas w kontakcie z wodą, dlatego najlepiej jeśli będzie on w pełni ocynkowany. Należy również zwrócić uwagę na możliwość zawieszania np. konsoli, to zapewne rozszerzy możliwości deszczowni.

Elektronika. Obecne deszczownie bardzo często są wyposażone w elektroniczny sterownik oraz panel kontrolny (najczęściej zasilane z akumulatora doładowywanego ogniwem fotowoltaicznym). Jest to bardzo użyteczne oprzyrządowanie, ponieważ zapewnia precyzyjne ustalenie dawki wody, kontrolę nad jej wydatkiem, zwiększa jakość nawadniania, pomaga w ustaleniu optymalnej dawki przy nawadnianiu skłonów (ograniczenie spływania wody), itp.

Producenci deszczowni szpulowych

Na polskim i zagranicznym rynku działa szereg firm proponujących deszczownie szpulowe. W ich ofercie można znaleźć deszczownie od najmniejszych wydajności do bardzo dużych, przeznaczonych na rozległe areały. Wybór zapewne nie będzie łatwy i często podyktowany ceną. Zawsze warto przemyśleć tę decyzję pod wieloma względami. Przyjrzyjmy się zatem ofercie rynkowej deszczowni szpulowych popularnych w Polsce firm.

ŁUKOMET

W ofercie polskich deszczowni z całą pewnością prym wiedzie Łukomet. Flagowe modele tej firmy to ŁUKOMA G140 oraz ŁUKOFAMA G120. Pierwsza z nich to deszczownia małoobszarowa o wydajności wodnej 7–15 m3/h, przeznacz na do nawodnień maks. 7 ha. Druga z nich
to wielkoobszarowa deszczownia o wydajności 37,4–72,1 m3/h umożliwiająca jednorazowe nawodnienie pasa o szerokości do 88 m. Należy zaznaczyć, że w deszczowniach Łukomet znajdziemy szereg nowoczesnych rozwiązań, takich jak: rama z obrotnicą, hydraulicznie wysuwane ostrogi, czterobiegowa turbina, komputer i inne.

 

 

Schemat budowy deszczowni szpulowej (na zdjęciu polska deszczownia Łukofama produkcji Łukomet)

IRTEC

W ofercie Łukometu znajdziemy też włoskie deszczownie IRTEC. Wachlarz produktów tej firmy jest bardzo szeroki i zaczyna się od deszczowni małoobszarowych, które są rekomendowane na areały kilkuhektarowe, deszczownie średnie oraz tzw. megadeszczownie, przeznaczone na areały powyżej 70 ha. Na stronie producenta znajdziemy podział oferowanych maszyn obejmujący deszczownie ogrodnicze (Garden Series) oraz deszczownie rolnicze (Agricultural series). Deszczownie ogrodnicze to głównie seria FBT, w której znajdziemy niewielkie urządzenia przeznaczone do upraw szkółkarskich, ogrodniczych, terenów rekreacyjnych, itp. Z kolei w drugiej grupie zebrano deszczownie  typowo polowe do nawadniania roślin okopowych, zbożowych, warzywniczych. W tej klasie podział uwzględnia cztery główne serie deszczowni. Pierwsza to deszczownie serii GBT, obejmująca deszczownie przeznaczone na areały do 7 i 10 ha. Druga seria deszczowni jest oznaczona symbolem G (struktura A, B, C, D, E, F), gdzie znajdziemy urządzenia rekomendowane do nawadniania powierzchni od 14 do maks. 70 ha. Największe pośród tych deszczowni pozwalają na nawadnianie z wydajnością nawet do 143,4 m3/h i mogą deszczować pas o szerokości 115 m. Z kolei maksymalna długość węża przewidziana w tej grupie to 850 m dla najbardziej zaawansowanej technicznie deszczowni typu G4S. Trzecia grupa to deszczownie serii GI, w której znajdziemy nowoczesne deszczownie o wydajności wodnej nawet do 170 m3/h, a maksymalna szerokość nawadnianego pasa może sięgać nawet 192,2 m. Dwa nowoczesne modele z tej serii mają nazwy MUSTANG i MAGNUM. Czwarta grupa to deszczownie wyposażone w zespolone agregaty pompowe. Deszczownie o takich konstrukcjach należą  do serii GI (w tym MUSTANG i MAGNUM), oznaczone dodatkowo symbolem MTP. Należy też wspomnieć, że większość deszczowni spośród modeli IRTEC jest wyposażona w obrotowe podwozie, napędy bębna oraz nowoczesny dodatkowy osprzęt.

 

 

 Oferta firmy IRTEC jest bardzo szeroka i zaczyna się od deszczowni małych, rekomendowanych na areały kilkuhektarowe, deszczowni średnich oraz tzw. megadeszczowni, zdolnych nawodnić obszar powyżej 70 ha. Na zdjęciu średniej wielkości deszczownia IRTEC.

 

BAUER

Równie ciekawą ofertę deszczowni przewoźnych szpulowych ma firma BAUER, której przedstawicielem jest również Łukomet. Firma proponuje szereg deszczowni o różnych wydajnościach pod nazwą handlową RAINSTAR oraz PRORAIN. Pierwsze z wymienionych są sklasyfikowane w trzech grupach w zależności od ich wydajności i przeznaczenia. Najmniejsze deszczownie na areały od 5 do 10 ha są sklasyfikowane w grupie A. To głównie deszczownie o małej wydajności wodnej, maks. 20 m3/ha, przeznaczone do nawadniania upraw ogrodniczych, terenów rekreacyjnych, sportowych, itp. Druga grupa średniej wielkości deszczowni jest oznaczona literą T i poleca się ją do nawadniania upraw o powierzchni do 30 ha. Wybrane modele tej serii potrafią zraszać nawet z wydajnością 70,6 m3/h, a maks. długość węża PE to 450 m. Największe deszczownie RAINSTAR są oznaczone symbolem E i mogą nawadniać areały do 54 ha, przy czym maks. długość nawiniętego węża może wynosić 650 m. W zależności od modelu, poza standardowym osprzętem deszczownie mają mechanicznie lub hydraulicznie obracaną obrotnicę bębna, hydraulicznie wysuwane ostrogi, asymetryczny wózek (konsola dla dwóch zraszaczy), panel sterujący, itp. Opcjonalnie do niektórych deszczowni można też zamontować napęd szpuli z silnika spalinowego do rozdeszczowywania gnojowicy, ścieków.

GIUNTI

Na polskim rynku dużą popularnością cieszą się też deszczownie GIUNTI. W ofercie tej włoskiej firmy znajdziemy szeroki wybór deszczowni o nazwie TORNADO. W zależności od przeznaczenia i wydajności urządzenia są podzielone na kilka grup oznaczonych od deszczowni najmniejszych do największych, symbolami: F, TA, TB, TC, TD, TE, TF, TFS, TG, HH, HI, HJ, HK-HL, HM . Największe deszczownie mogą nawadniać z wydajnością ponad 150 m3/h, a szerokość nawadnianego pasa może sięgać nawet 129,2 m. Z kolei maksymalna długość węża PE to 550 m (przy średnicy 140 mm). Prawie wszystkie deszczownie tej firmy, od modelu TA do TD, charakteryzują ocynkowane konstrukcje i budowa na ramie z obrotnicą 360o. W zależności od modelu można również spodziewać się innego oprzyrządowania, np. automatycznej skrzyni biegów, mechanicznie wysuwanych podpór, panelu kontrolnego, itp.

IRRIMEC

Ciekawą ofertę przedstawia również włoska firma IRRIMEC, w której przedstawiono deszczownie różnej wielkości. Poszczególne modele są oznaczone nazwami. Wymieniając w kolejności od najmniejszej do największej będą to deszczownie: RAIN-SKY, MINI-RAIN, ECO-RAIN, OPTI-RAIN, MASTER, MULTIMASTER. Ich charakterystyczną cechą jest napęd bębna, przenoszony po zębatym wieńcu na jego obwodzie, co według producenta podnosi „moc” tych maszyn (efektywne zwijanie węża, np. na skłonach) oraz ułatwia zatrzymanie. Należy zaznaczyć, że w większości rozwiązań napęd bębna jest przenoszony przekładnią łańcuchową. Największe deszczownie tej firmy mogą być wyposażone w wąż o długości 780 m, a ich wydajność może zawierać się w zakresie od 10 do 130 m3/h wody. W ofercie znajdziemy również deszczownie wyposażone w motopompy.

OCMIS

Równie szeroką ofertę deszczowni szpulowych przedstawia pochodząca z Włoch, firma OCMIS. Ten światowy producent sytemu nawodnień dysponuje około 180 różnymi modelami deszczowni  szpulowych przeznaczonymi w zasadzie do wszelakich zastosowań. W ofercie znajdziemy zatem niewielkie deszczownie z wężami o średnicy 40 mm i długości 130 m,
jak również największe o średnicy do 150 mm i długości nawet 750 m. Ciekawostką jest, że właśnie firma OCMIS jako pierwsza do napędu deszczowni zastosowała turbinę wodną. Deszczownie OCMIS są również odpowiednio pogrupowane i oznaczone symbolami. Ogólny podział uwzględnia 4 grupy oznaczone jako MR, R, RV oraz IR. Obecnie w ofercie są też wersje IRV, produkowane na bazie linii produktów RV. Symbolem MR oznaczone są tzw. mikrodeszczownie, a kolejne modele stanowią szereg deszczowni aż do tzw. megadeszczowni. Ogólnie deszczownie OCMIS to bardzo nowoczesne konstrukcje wyposażone w szereg innowacyjnych rozwiązań, pozwalających zmniejszyć energochłonność urządzeń oraz zwiększyć ich funkcjonalność.

 Do najciekawszych rozwiązań stosowanych w nowych deszczowniach należy chroniony  patentem – turboreduktor oraz turbina montowana z przodu skrzyni przekładniowej,  umożliwiająca zwijanie węża przy niskim ciśnieniu.

 

 

MARANI

Na rynku maszyn szeroki wachlarz deszczowni prezentuje również firma MARANI (Włochy). Podobnie jak u innych producentów znajdziemy tu deszczownie na niewielkie areały (ogrodnictwo, obiekty sportowe i rekreacyjne) oraz typowe deszczownie polowe. Wśród tych drugich można znaleźć deszczownie oznaczone symbolami: GT, GTS, FT, IT, ITS. Oczywiście istnieje cały przekrój deszczowni małych, średnich i dużych, o różnej wydajności, długości węży oraz stopniu zaawansowania konstrukcji.

Największe deszczownie MARANI mogą nawijać aż 800 m węża o średnicy 110 mm.

Niektóre modele są też wyposażone w motopompy.

 

 

O.R.M.A

Analizując ofertę urządzeń nawadniających warto również przyjrzeć się deszczowni włoskiego producenta O.R.M.A. Co prawda, asortyment nie jest tu tak bogaty jak firm opisywanych powyżej, jednak urządzenia zapewne spełnią oczekiwania niejednego producenta warzyw i nie tylko. Wśród najpopularniejszych modeli wyróżnia się wersja LEADER, która jest rekomendowana do nawodnienia niewielkich powierzchni (głównie terenów zieleni). Wśród modeli deszczowni polowych znajdziemy z kolei warianty ORMApiogg: LEEGEND, EXCLISIVE, EXCELLENCE oraz ROLLOVITESSE. Ich charakterystyczną cechą jest zabudowana osłonami konstrukcja.

 

 

 

Charakterystyczną cechą tych deszczowni stanowi napęd bębna, który jest przenoszony po  zębatym wieńcu na jego obwodzie.

Czeska ODRA i SIGMA

Jak zdążyli Państwo zauważyć, na rynku dominują deszczownie producentów włoskich. Jest to oczywiście uzasadnione i prawdopodobnie związane z ich bogatą ofertą oraz niezawodnością urządzeń. Przez wiele lat na polskim rynku dominowały jednak deszczownie wywodzące się z Czech, czyli ODRA i SIGMA. Deszczownie tego typu zyskały popularność dzięki solidnej konstrukcji oraz niezawodności. Obecnie można je znaleźć głównie na rynku wtórnym, ale mogą być to maszyny zarówno używane bądź też odrestaurowane lub po gruntownej modernizacji. Na zdjęciach obok prezentujemy takie właśnie  modele.

Posumowanie

Rynek deszczowni jest bardzo szeroki i prawdopodobnie nie zamieściłem w tym artykule całej oferty deszczowni szpulowych, dostępnych nawet na rynku polskim. Należy jednak zaznaczyć, że przyglądając się ofertom niektórych firm, odnoszę wrażenie, że deszczownie można dobrać „z dokładnością nawet do 1 ha powierzchni pola”. To oczywiście tylko dygresja. Prawdopodobnie tak szerokie oferty rynkowe są podyktowane specyficznymi wymaganiami niektórych gospodarstw, zarówno pod względem upraw, jak również kształtu pól. Wybierając zatem deszczownie do gospodarstw, starajmy się dokładnie przeanalizować wszystkie parametry charakteryzujące te urządzenia.

[/betterpay]

dr  inż. Tomasz Żelaziński