Korzyści ściółkowania gleby

od Anna Ewa Michowska , 8 kwietnia, 2017

Wielokierunkowe oddziaływanie ściółki na właściwości gleby oraz warunki wzrostu roślin ma duże znaczenie dla ich plonowania. Wykorzystanie ściółek w uprawie ogrodniczej przynosi wiele pozytywnych efektów, które mogą wpływać na kondycję roślin, a tym samym na wielkość i jakość plonu.

Oddziaływanie ściółek na właściwości gleby

Ściółkowanie jest jedną z najprostszych oraz najmniej pracochłonnych form pielęgnacji gleby oraz roślin. Sama idea tej formy agrotechniki zastała zaczerpnięta z natury, ponieważ w warunkach naturalnych urodzajna gleba nigdy nie pozostaje bez osłony np. opadających liści lub obumarłych części roślin.

Ściółkowanie polega na przykryciu powierzchni gleby warstwą materiału organicznego lub syntetycznego, który pełni funkcje izolacyjne, dzięki czemu zmniejsza dobową amplitudę temperatur w glebie. Ma także działanie ochronne – zabezpiecza glebę nie tylko w sposób mechaniczny, ale przeciwdziała również spływom powierzchniowym, a tym samym erozji gleby. Korzystnie wpływa na utrzymanie jej prawidłowej wilgotności oraz poprawia strukturę (stan agregacji oraz wskaźnik zbrylenia gleby). Warstwa rozłożonego materiału sprzyja rozwojowi mikroorganizmów glebowych oraz ogranicza występowanie chwastów. Ponadto ściółkowanie oddziałuje na stopień zaopatrzenia gleby w składniki mineralne dostępne dla roślin. Ściółki organiczne zapobiegają wymywaniu składników pokarmowych w głąb profilu glebowego, a także same stają się źródłem substancji organicznej.

Rola ściółek w uprawach ekologicznych

Duże znaczenie wykorzystania ściółek w ograniczeniu zachwaszczenia upraw decyduje o potrzebie stosowania tego zabiegu również, a nawet przede wszystkim, w gospodarstwach ekologicznych. Liczne badania naukowe potwierdzają skuteczność ściółkowania różnymi materiałami w zmniejszaniu liczby chwastów nawet o 90% w porównaniu do kontroli. Nakłady pracy i finansów przeznaczonych na eliminację konkurencji międzygatunkowej często przekraczają inne koszty poniesione w celu ochrony i pielęgnacji roślin. Dlatego zastosowanie ściółek to dobra alternatywa dla upraw ekologicznych oraz tych o ograniczonych możliwościach stosowania środków chemicznych, np. z powodu braku zarejesrtowanych odpowiednich herbicydów. Poza tym walka z chwastami przy wykorzystaniu naturalnych materiałów okrywowych, bez stosowania herbicydów, ma dodatkowy aspekt ekologiczny, bardzo ważny w dobie zaawansowanej chemizacji rolnictwa.

Rodzaje ściółek

Do okrycia gleby można wykorzystać ściółki organiczne, syntetyczne lub naturalne mulcze.

Materiałami organicznymi najczęściej stosowanymi do ściółkowania w ogrodnictwie są: kora drzew iglastych, słoma i trociny. Coraz większe znaczenie mają również zrębki czy wióry drzewne. Ściółki syntetyczne to: folia z polietylenu lub polichlorku winylu, tkanina polipropylenowa, włóknina polipropylenowa (fizelina). W asortymencie ogrodniczym dostępne są również ściółki ze skrobi (folia polimerowana, włóknina polimerowana), które ulegają biodegradacji, dzięki czemu są przyjazne dla środowiska.

Jako okrywowe wykorzystywane są najczęściej rośliny uprawiane w międzyplonach lub poplonach. Niektóre gatunki pozostawia się na zimę w postaci mulczu. Pod wpływem niskich temperatur rośliny obumierają (z wyjątkiem poplonów ozimych, np. rzepak, żyto), tworząc warstwę ochronną gleby. Należy jednak pamiętać, że osłonięta gleba wolniej się nagrzewa, co może opóźniać wschody i rozwój roślin zwłaszcza ciepłolubnych.

Właściwe wykorzystanie materiału okrywowego, dbałość i systematyczne uzupełnianie ściółki stanowią jedną z najlepszych metod pielęgnacji gleby i roślin. Ściółkowanie to ważny zabieg agrotechniczny, który jest najprostszym sposobem na poprawę warunków wzrostu i rozwoju roślin.