Perspektywy uprawy towarowej dzikiej róży

od Agnieszka Kidawska , 13 lutego, 2017

W uprawie róży Polska posiada duży potencjał – dzięki zwiększeniu areału uprawowego rynek ten może zostać zapełniony przetworami różanymi, które śmiało mogłyby konkurować ze znanymi i popularnymi już w naszym kraju owocami egzotycznymi. 

Dzika róża dostarcza owoców o charakterystycznym smaku, szczególnie bogatych w witaminę C. Jej zawartość w hypancjach jest kilkukrotnie wyższa w porównaniu do owoców cytrusowych czy jabłek. Moda na ekologiczną żywność oraz naturalne źródła witamin stale wzrasta, a wraz z nią konieczność pozyskiwania coraz większej ilości cennych surowców roślinnych. Coraz bardziej popularna staje się zatem towarowa produkcja owoców dzikiej róży.

Właściwości odżywcze

Róża jest chyba najbardziej znaną rośliną ozdobną na świecie, jednak często zapominamy o jej właściwościach użytkowych. Pozyskiwane z tych roślin surowce są bardzo bogatym źródłem witaminy C (300–4000 mg/100 g owoców), a także makro- i mikroelementów. Płatki, hypancja (owoce pozorne) i nasiona róż zawierają ponadto: związki polifenolowe, karotenoidy, cenne kwasy tłuszczowe n-6 (linolowy, arachidonowy), n-3 (linolenowy), n-9 (oleinowy), pektyny, węglowodany oraz błonnik, kwasy organiczne (cytrynowy, jabłkowy), olejki eteryczne, aminokwasy i woski. Wykazują wysokie właściwości antyoksydacyjne, w związku z czym są wykorzystywane na coraz większą skalę w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym oraz kosmetycznym.

Dzika róża w Polsce

Owoce do przetwórstwa pozyskuje się obecnie głównie ze stanowisk naturalnych. Plon pochodzący z takich roślin jest jednak mało wyrównany i nie ma możliwości wpłynięcia na jego wielkość czy jakość. Pomimo systematycznie zwiększającego się popytu na owoce róż w Polsce, gatunki róż owocowych nie są jeszcze uprawiane w naszym kraju na masową skalę (areał upraw szacuje się obecnie na ok. 250 ha). Warto zastanowić się w takim razie nad założeniem plantacji. Uprawa róży może być z łatwością prowadzona w sposób ekologiczny.

Jak ją uprawiać?

Róże wymagają stanowisk słonecznych lub lekko zacienionych, są w pełni mrozoodporne. Nie wymagają nawadniania, a plantacja z powodzeniem może być prowadzona na glebach słabych, nawet V klasy bonitacyjnej. W celu ograniczenia zachwaszczenia poleca się ściółkowanie gleby wokół krzewów za pomocą słomy. Krzewy najlepiej sadzić jesienią, do dobrze uprawionej gleby, wzbogaconej nawozami potasowymi (80 kg/ha) i fosforowymi (50 kg/ha) oraz wapnem magnezowym (1–1,5 t/ha). Nawożenie azotowe (40 kg czystego N/ha) dobrze jest wykonać wiosną i powtarzać corocznie. Na 1 ha, w zależności od gatunku lub odmiany, może być posadzonych od 2000 do nawet 2500 krzewów. Do uprawy szczególnie polecane są gatunki i odmiany takie jak: róża dzika (Rosa canina), pomarszczona (R. drugosa) i jabłkowata (R. villosa) (odmiana ‘Carpatia’) oraz odmiana mieszańcowa ‘Konstancin’. Róże owocowe, w zależności od gatunku, osiągają pełnię owocowania po 4–5 latach od posadzenia (pierwsze plony po 1–2 latach). Wówczas, w optymalnych warunkach uprawy, można pozyskać plon od jednego do nawet 7 t/ha. Zbiór w pełni dojrzałych owoców przypada na przełom sierpnia i września. W przypadku róży dzikiej i pomarszczonej możliwy jest zbiór mechaniczny za pomocą kombajnu do porzeczek (straty ok. 10%). Żywotność plantacji róż szacowana jest na ok. 25 lat.